Kalça Protezi

KALÇA PROTEZİ

KALÇA PROTEZİ NEDİR?

Kalça protezi, kalça eklemi artroplastisi ameliyatının sık kullanılan ismidir. Kalça protezi, kalça eklemindeki hasar görmüş yapıların kesip çıkarılması ve yerine prostetik implantların yerleştirilmesi ameliyatıdır. Kalça protezi son evre eklem kireçlenmesinde uygulandığı gibi kalça kırıklarında da uygulanmaktadır.

Kalça protezi total ve kısmi olarak ikiye ayrılabilir. Sadece uyluk kemiğinin üst kısmına protez yerleştirilip bu protez kalça yuvası ile eklem yaptığında buna parsiyel (kısmi) kalça protezi denirken kalça yuvası ve uyluk kemiği üst kısmının tümden protezle değiştirildiği ameliyata total (tam) kalça protezi denilmektedir.

KALÇA PROTEZİ AMELİYATI KİMLERE UYGULANIR?

Kalça protezi ameliyatı son evre kalça eklemi kireçlenmesi (artroz) olan hastalarda ameliyat dışı tedavilerden sonuç alınamazsa uygulanmaktadır. Kalça protezi ameliyatı yukarıda bahsedildiği gibi kalça kırığı geçiren hastalara da uygulanabilmektedir. Bunun yanında özellikle ülkemizde sık görülen kalça çıkığı olan hastalarda da kalça protezi uygulanmaktadır.

KALÇA PROTEZİ AMELİYATI KİMLERE UYGULANAMAZ?

Kalça protezi ameliyatı genel sağlık durumu anestezi almaya elverişli olmayan, vücudunda aktif enfeksiyon bulunan hastalara uygulanmamalıdır. Aynı zamanda morbid obez hastalara da kalça protezi ameliyatı önerilmemelidir. Kalça protezinde protezi yerinde tutan yapılar da çok önemlidir. Uygun kemik yapısı ve uygun kas yapısı olmayan hastalarda uygulanan kalça protezi tekrarlayan çıkıklara ve erken gevşemelere sebep olabilir.

KALÇA PROTEZİ AMELİYATI NASIL UYGULANIR?

Kalça protezi ameliyatı uygulanırken sıklıkla kullanılan kesi tipi kalçanın yan kısmından uygulanan 10-15 cm’lik cilt kesisidir. Kas yapılar geçilir ve kalça eklem kapsülü açılır. Hasarlı olan baş kısmı çıkartılır. Daha sonra hasarlı kalça yuvası kıkırdağı özel oyucu yardımıyla oyulur ve protez yerleştirmeye hazır hale getirilir. Uyluk kemiği de oyularak hazırlanır. Deneme protezleriyle ölçümler sonrası asıl kullanılacak protezin boyutlarına karar verilir ve bağ dengesi kontrol edilir. En son asıl protezler kemiğe yerleştirilir. Kalça protezinde diz protezinden farklı olarak yüzey tercihi değişebilmektedir. Seramik ve oksinyum gibi yüzeyler tercih edilerek kalça protezinin implant sağ kalımı arttırılabilir.

KALÇA PROTEZİ AMELİYATI SONRASI

Kalça protezi ameliyatı sonrası ağrı kontrolü çok önemlidir. Ameliyat sonrası kanama kontrolü yara içine yerleştirilen drenlerle yapılır. Bazı durumlarda dren kullanılmayabilir. Ameliyat sonrası ertesi gün dren çekilir ve hasta ayağa kaldırılarak doktor veya fizyoterapist eşliğinde yürütülür. Ameliyat sonrası mobilizasyon uygun hastalarda aynı gün de yapılabilmektedir.  Egzersizlere ameliyattan hemen sonra başlanmaktadır. Taburculuk ameliyat sonrası 2. veya 3.gün olmaktadır. Kan sulandırıcı, ağrı kesici, antibiyotik (cerrahın tercihine göre) ve mide koruyucu ilaçlar reçete edilerek hasta taburcu edilir. Kalça protezi ameliyatı sonrası belirli hareketler hasta tarafından dikkatlice yapılmalıdır. Özellikle alçak yerlere oturma ve bacakları çaprazlama ameliyatın erken döneminde önerilmez. Hastalar bacağı çaprazlamamak için ve gelişebilecek çıkık riskini azaltmak için yatarken bacak aralarına yastık koyabilirler. Ameliyat sonrası yara bakımı protez ameliyatları sonrası çok önemlidir. Yaraya su değmemeli ve haftada 2-3 kez pansuman değiştirilmelidir. Pansumandan akıntı olduğu durumlarda mutlaka doktora başvurulmalıdır. Ameliyat sonrası kontroller pansuman kontrolleri ve dikiş alınma zamanları yapılır. Sonraki kontroller cerrah tarafından belirlenir.

KALÇA PROTEZİ AMELİYATI SONRASI İYİLEŞME DÖNEMİ

Kalça protezi ameliyatı sonrası hasta erken dönemde mobilize edilmeli yani yürütülmelidir. Ameliyat olunan tarafa bazı durumlarda kısmi yük verme veya yük vermeme uygulanabilir. Özellikle erken dönemde egzersizler açısından dikkatli olunmalıdır. Bazı kontrolsüz ve ani hareketler kalçada çıkığa sebep olabilir. Bu sebeple kalça protezi hastalarında eklem hareket açıklığı egzersizlerine diz protezi gibi erken dönemde hemen başlanmaz. Hastalarda ameliyat öncesi mevcut olan topallama kalça kas grubundaki güçsüzlüğe bağlı olup kalça protezi ameliyatı sonrası bu kasları güçlendirme egzersizleri topallamayı iyileştirmede çok önemlidir.