Robotik Diz Protezi

Robotik Diz Protezi Ameliyatı

Robotik Cerrahi Nedir?

Robot “belirli bir işi yerine getirebilmek için kendisine otomatik işler yaptırılabilen otomatik araç” olarak Türk Dil Kurumu sözlüğünde tanımlanan, geçtiğimiz yüzyılın temel buluşlarındandır. Günümüzde robotlar ve yapay zeka hayatımızın her aşamasında vardır. Teknolojideki gelişmeye paralel olarak ilk başta sadece sanayide ve üretimde kullanılan ve çocukluğumuzda oyuncak olarak oynadığımız robotlar günümüzde temizlik işleri için evlerimize kadar girmiştir.

Robotik cerrahi, cerrahın robot yardımıyla cerrahi işlemi gerçekleştirmesi olarak tanımlanabilir. Bu DaVinci gibi, cerrahın kendi elinin hareket kapasitesinden daha yüksek hareket kapasitesine sahip robotik bir kolla hastanın ameliyat edilmesi şeklinde olabileceği gibi CORI gibi robot kontrolünde kemiğin kesilip protezin uygun şekilde yerleştirilmesi şeklinde de olabilir. Robotik cerrahide cerrah, robotun imkanlarından faydalanarak ameliyatı daha etkili ve güvenli olarak yapabilmektedir. Bunun yanında ameliyat süresini uzattığı düşünülen robotik cerrahide tam tersine ameliyat sırasında beklenmeyen hataların oranları azalacağı için bunun aksine deneyimli bir cerrahta, ameliyat süresi daha da kısalabilmektedir.

Ortopedi alanında robotik cerrahi ilk olarak protez cerrahisi uygulamalarında kullanılmaya başlanmıştır. Diz protezi cerrahisinde kullanılan protezin yerleştirilme pozisyonu ve protezin etraf dokularla uyumu ve dengesi ameliyatın sonucunu etkileyen en önemli faktörlerdir. Bundan yola çıkarak üreticiler önce kemik kesilerini istenilen açıda ve düzgün yapmayı sağlayan robotlarla üretime başlayıp, günümüzde protezin dengesini ve etraf dokularla uyumunu da sağlayan robotları geliştirmişlerdir. İlk robotlarda hastaya tomografi gibi radyasyon içeren görüntülemeler gerekirken modern robotlarda ameliyat esnasından dizin robota tanıtılması yeterli olmaktadır.

Robotik Diz Protezi Tarihçesi

Klasik diz protezi ameliyatında cerrah elle yerleştirilen kılavuzlar yardımıyla kemiği keser, robotik diz protezinin aksine bu yöntemde açısal hata saptanma oranı yapılan bilimsel çalışmalarda deneyimli cerrahlar da dahi çok yüksek bulunmuştur. Üreticiler robotik cerrahi ile bu sorunun aşılabileceğini ve bilgisayar desteğiyle istenilen planlamanın yapılabileceğini keşfetmişlerdir. ROBODOC ilk üretilen robotlardan olup 1994 yılında Almanya’da kullanılmaya başlanmıştır. ROBODOC’ta kemik kesisi tamamen robotun kontrolünde olduğu için güvenli bir cihaz değildir ve yüksek komplikasyon oranları sebebiyle Amerika Birleşik Devletleri’nde halen kullanımını onaylamamıştır.

Günümüzde yaygın kullanılan robotlardan olan CORI (Smith & Nephew, Memphis, TN, USA) 2012 yılında robotik diz protezi olarak kullanım için Amerika Birleşik Devletleri’nden resmi onam alan NAVIO’nun son versiyonudur. Yeni nesil robotlardan olduğu için diğer robotlardan temel farkı ve avantajı ameliyat öncesi tomografi gerektirmemesidir. Ameliyat öncesi tomografi gerekmediği için hasta tomografi çekiminin yüksek radyasyonuna maruz kalmamaktadır. CORI, diğer robotlar gibi robotik kol içermediği için bazı cerrahlar tarafından robot olarak kabul edilmese de robotik el aletiyle robot kontrolünde kemik kesilerini yapmaktadır ve diğer robotlar gibi haptik ve yarı otonom bir robottur. Haptik el kontrolüyle kullanılan cihaz olup robotik kol içeren diğer robotlarda da cerrah robotik kola bağlı kesi ve oyma aletlerini el ile kontrol etmektedir. Yarı otonom ise robotun otonom olarak yani cerrahın kontrolü olmadan kemik kesileri yapması yerine kemik kesilerin cerrahın kontrolünde olmasını tanımlamaktadır. CORI ile uygulanan robotik diz protezi robot kontrolü ve cerrahın kontrolüyle bir arada uygulanan bir cerrahi işlemdir. Robotun kontrolüyle kemik kesileri 1mm’den az hata ve 1 derecenin altında hatayla yapılabilmekte ve robotun kontrolüyle ve ölçümleriyle cerrah hastanın protez öncesi ve sonrası bağ dengesini ayarlayabilmektedir. Özellikle kinematik diz protezi işleminde hastanın kemik kesileri sadece uygulanan protezin kalınlığı ve hastanın anatomisine göre yapıldığı için, robotik cerrahi ile kinematik dizilimli diz protezi uygulaması daha uygun ve güvenlidir.

Resim CORI cerrahi sistemi ana cihazın görünümü.

Robot Yardımlı Kinematik Diz Protezi (Robotik Kinematik Diz Protezi)

Total diz protezi, son evre diz kireçlenmesinin (osteoartritinin) cerrahi tedavisinde başarılı klinik ve fonksiyonel sonuçlarıyla altın standart tedavi yöntemidir. Fakat bu ameliyat sonrası %20’lere varan oranlarda memnuniyetsizlik ve spor aktiviteler haricinde günlük aktivitelerde bile fonksiyon kısıtlılığı görülebilmektedir. Günümüzde implant teknolojisindeki ilerlemeler protez sağ kalımı (protezin ömrü) ve mekanik problemler üzerinde olumlu etki göstermiştir. Buna ek olarak özellikle fonksiyonel iyileşmeyi arttırmak ve memnuniyetsizliği en aza indirmek için hastaya özgü implantlar ve kemik kesileri ile ilgili çalışmalar da son yıllarda giderek artmıştır. 

Günümüzde en sık kullanılan mekanik dizilimin aksine kinematik dizilimde asıl amaç hastanın kireçlenme (artroz) öncesi mevcut kendi anatomisine uygun şekilde protezin ölçüleri kadar kemikte kesiler yapmaktır. Kinematik diz protezinde temel prensip her hastanın anatomisinin aynı olmamasıdır, hatta her hastanın 2 dizi bile birbirinden farklıdır. Mekanik dizilimde tüm hastalar 0 derece açı ile düz bir kemik kesisi ve protez yerleştirilmesi uygulanarak ameliyat edilirken, kinematik dizilimle uygulanan kinematik diz protezinde hastanın mevcut anatomisine göre kemik kesileri ve protez yerleştirilmesi yapılmaktadır. Robotik diz protezinde bu hesaplamalar daha rahat ve etkili bir şekilde yapıldığı için robotik diz protezi cerrahisi protezin daha uygun bir şekilde yerleştirilmesini sağlayarak daha uzun protez ömrü sağlar. Robotik diz protezi ameliyatı son 10 yıldır yoğun uygulanan bir ameliyat olduğu için, robotik diz protezi ameliyatının sonuçlarını bildiren bilimsel çalışmalar henüz 10 yıldan uzun süreli değildir. Fakat yapılan çalışmalar protezin hastaya uygulama açısı ve pozisyonlarının robotla yapılmayan diz protezine göre daha iyi olduğunu göstermektedir. Bu durumun robotik diz protezi ameliyatında protez ömrünü uzatacağı aşikardır. Hayatımızın her alanında işimizi kolaylaştıran ve daha etkili yapmamızı sağlayan robotlar ve yapay zekâ, diz protezi ameliyatında da bu görevi yerine getirdiği için gelecekte daha yaygın kullanılmaya başlayacaktır.

Robotik Cerrahi SGK Kapsamında mı?

Robotik cerrahi olarak robotik diz protezi ameliyatında yatarak tedavi, ilaç tedavisi, ameliyat ücreti, kullanılan protezin ücreti hastanenin belirlediği katılım payının da ödenmesiyle beraber SGK kapsamındadır. SGK’lı bir hastada robotik diz protezi ameliyatı ücreti SGK’sı olmayan bir hastaya göre yaklaşık yarı yarıya daha az maliyetlidir.

Robotik Diz Protezi Ameliyatı Fiyatı

Robotik diz protezi ameliyatı ülkemizde sadece robotik cihazın bulunduğu hastanelerde ve robotik cihazın geçici olarak transfer edilebildiği hastanelerde yapılabilmektedir. Bu hastanelerin bazıları SGK ödeme kapsamında iken bazı hastaneler sadece özel sigorta ödeme kapsamındadır. Robotik diz protezi ameliyatı fiyatının yatarak tedavi masrafları hastanenin anlaştığı özel sigorta kurumu veya SGK tarafından ödenmektedir. Robotik diz protezi ameliyatı fiyatları diğer ameliyat ücretleri gibi birçok faktöre bağlı değişebilmektedir.

Robotik diz protezi ameliyatı fiyatında temel belirleyici unsur cihazın genel maliyeti ve cihazın her ameliyatta ayrı kullanılan ve her ameliyatta hastaya özel açılan özel ekipmanlarıdır. Robotik diz protezi ameliyatı fiyatı ayrıca robotik diz protezi ameliyatında kullanılan protezin markasına göre de değişim göstermektedir. SGK ve özel sigortalar tarafından ödeme kapsamında olan protez markaları ile robotik diz protezi ameliyatı fiyatları daha uygun olabilmektedir. Robotik diz protezi ameliyat ücretleri ameliyatın uygulandığı hastaneye bağlı da değişebilmektedir. Robotik diz protezi ameliyat ücretleri hastanemiz gibi (Bursa Özel Aritmi Osmangazi Hastanesi) SGK kapsamında olan hastanelerde daha uygun fiyatlara uygulanabilmektedir. Özetle robotik diz protezi ameliyat ücretleri her hastada uygulanan malzemeye, yatış süresine ve hastanın ameliyat olduğu hastaneye bağlı değişebildiği için net olarak belirli bir ücret belirlemek mümkün olmamaktadır. Hastalar robotik diz protezi ameliyat ücretlerini bu ameliyatı uygulayan hastanelerde muayene olduktan sonra muhasebe kısmından bilgi alarak öğrenebilirler.

Robotik diz protezi avantajları hakkındaki yazımızı okumak için tıklayınız.